Het effect van gehoorverlies

Geluid heeft meerdere functies in ons dagelijks leven en het (deels) wegvallen daarvan heeft vaak een grote impact op iemands leven. Hieronder leest u meer over de functies van geluid en welk effect gehoorverlies heeft.

Extra mentale belasting
Slechthorendheid is één van de meest voorkomende chronische aandoeningen. Het kan leiden tot problemen met het verstaan van spraak in alledaagse luistersituaties, vooral als er veel achtergrondrumoer is. Problemen met het verstaan van spraak zorgen ervoor dat er tijdens het luisteren een groter beroep wordt gedaan op onder meer aandacht, werkgeheugen en taalverwerking. Mensen met gehoorverlies rapporteren dan ook vaak dat het erg vermoeiend is om langdurig te luisteren. De noodzaak om in allerlei situaties extra luisterinspanning te leveren, leidt op den duur vaak tot spanning en vermoeidheid.

Een kleinere wereld
Een slechthorende verliest, afhankelijk van de mate van slechthorendheid, deels het contact met de wereld om zich heen. Dit betekent dat slechthorenden zich minder betrokken kunnen gaan voelen. Bepaalde signalen zijn niet meer hoorbaar, kleine gebeurtenissen die in en om het huis of op de werkvloer plaatsvinden worden niet meer (goed) gehoord. Alledaagse dingen ontgaan ze. Ondanks dat de slechthorende zich extra inzet om anderen te verstaan, blijft er een kans op misverstaan en misverstanden. Er is telkens weer onzekerheid over wat er gezegd is. Zelfs al is het wél goed verstaan. De wereld om de slechthorende heen wordt dus niet alleen kleiner maar ook onzekerder.

Waar komt het geluid vandaan?
Een ander probleem is dat een slechthorende vaak niet meer goed hoort vanuit welke richting geluiden komen. De wereld heeft daardoor minder structuur. Hierdoor schrikt een slechthorende vaak sneller van een onverwacht geluid. Dit kan iemand onzeker en zelfs angstig maken. Bovendien kan het ertoe leiden dat de slechthorende permanent alert is. Dit zorgt vaak voor stress en spanning.

Welke klank hoor ik?
Essentiële delen van geluid gaan verloren als je gehoorverlies hebt. Een slechthorende heeft moeite om geluiden te herkennen: hoorde ik de telefoon of was het de deurbel? Wie maakte nou die opmerking tijdens de vergadering? Daarnaast geven klank en intonatie veel informatie over iemands stemming. Slechthorenden missen deze extra informatie, terwijl het juist zoveel zegt over de werkelijke betekenis van een situatie. Voor een slechthorende zijn groepsgesprekken daardoor lastig te volgen, waardoor sociale gebeurtenissen soms worden vermeden.

Tinnitus. Ofwel een ruis, een piep of gebrom in je oor
Leven met tinnitus is leven met een verlies van stilte. Mensen met tinnitus zitten eigenlijk steeds in het lawaai. En dat vreet energie. Vermoeidheid is echter niet het enige probleem. Oorsuizen brengt vaak ook andere problemen met zich mee. Denk aan slapeloosheid, stress, concentratieproblemen, irritatie, frustratie en sociale isolatie. Een bijkomend probleem is het onbegrip van de omgeving. Gezinsleden, collega’s en vrienden zien niets aan iemand met tinnitus, terwijl deze toch enorm wordt gehinderd door het oorsuizen. Een van de verklaringen over het ontstaan van tinnitus is overigens de hersenactiviteit die de hierboven beschreven extra luisterinspanning met zich meebrengt.